flores de papel

Chuvisca no porto

Hai uns días, Mar ao norde bateu contra min como un salseiro e deixoume ronseis de Manuel Antonio. Cando xa viñera a noite, collín De catro a catro , metino nun peto da zamarra e fun visitar o mar

ramón blanco

28/03/2011
Actualizado a las 12:19h.

Álvaro Cunqueiro naceu para a literatura sendo poeta: o seu primeiro libro, de 1932, é o poemario Mar ao norde . E na poesía morreu, nesa escola de poetas que é Herba aquí ou acolá , editado por primeira vez en 1980, integrando ... o volume I (poesía e teatro) da obra en galego completa, que compilou Galaxia. É a edición que agora manexo, na que veño de facer unha lectura cronolóxica da súa produción poética.

Hai uns días, Mar ao norde bateu contra min como un salseiro e deixoume ronseis de Manuel Antonio. Cando xa viñera a noite, collín De catro a catro , metino nun peto da zamarra e fun visitar o mar. Retrasei o encontro atravesando rúas sen rumbo, recalando nalgún deses bares onde ferven a xuventude e o alcolismo. Pasei por diante da casa da cultura; no soportal durmía un indixente. Dun lugar moi triste e afastado chegaban os ouveos doridos dun can.

Cando estou nos peiraos sempre me acordo dun relato de Juan Goytisolo, «Otoño, en el puerto, cuando llovizna», que empeza así: «No conozco nada mejor que pasear por el puerto en otoño, cuando el cielo oscurece y cae la llovizna». Así foi como baixei pola escuridade do porto de Burela, deserto, cando empezaba a chuviscar. Sei historias terribles de peiraos na noite. Por veces miraba cara atrás, pero só estabamos o mar e mais eu, sos.

Parei nun areal, mirei e escoitei. O viveirense Carlos Oroza acertou cando lle puxo título ao seu corpus poético central (apenas cen páxinas, e abondan): «En el norte hay un mar que es más alto que el cielo». Será unha ilusión óptica, pero a sensación é xustamente esa. A rasa cantábrica enviábame os seus cabalos rítmicos, a furia das ondas que cabalgan no mar, a que fixo de Xapón o noso veleiro defraudado. Imaxinaba a morte de Aurelio Aguirre, o poeta romántico (e disque suicida) que afogou na Coruña, na praia de San Amaro.

Estremecíame pensar que tiña diante o espírito do mar e todos os seus defuntos. Tamén me viña ás mentes Virginia Woolf: o 28 de marzo de 1941 entrou para sempre no río Ouse, hai agora setenta anos. Na buguina do oído fungábame un cantar de Manuel Leiras Pulpeiro: «¡Non sallades, mariñeiros,/ Que brua o mar n-a Burela!/ ¡Mariñeiros, non sallades,/ Que os marzaliños arrecian!».

Xa na casa, decateime de que nin collera o libro durante o paseo. «Ese alguén de meu que nunca volve» fixo café, abriu un caderno e «... alguén que chora dentro de min/ por aquel outro eu» comezou a escribir o que o mar ao norte quería contar.